สายไฟ THW มีกี่สี? รู้ให้ชัดก่อนการติดตั้งระบบไฟฟ้า เพื่อความปลอดภัยสูงสุด

สายไฟ THW หรือชื่อเต็ม ๆ คือ Thermoplastic Heat and Water-resistant เป็นสายไฟหุ้มฉนวน PVC ที่ทนทานต่อความร้อนและความชื้น เหมาะสำหรับระบบไฟฟ้ากำลังในบ้าน โรงงานอุตสาหกรรม หรืออาคารทั่วไป เพราะใช้กับแรงดันไฟฟ้าต่ำไม่เกิน 450/750 โวลต์

ในงานระบบไฟฟ้า ไม่ว่าจะเป็นงานติดตั้งในบ้าน โรงงาน หรืออาคารขนาดใหญ่ สีของสายไฟ ถือเป็นหัวใจสำคัญที่ช่วยให้ทุกอย่างเป็นระเบียบ ปลอดภัย และทำให้ระบบไฟฟ้าทำงานได้อย่างถูกต้อง หลายคนอาจมองข้ามเรื่อง “สีของสายไฟ” ไป คิดว่าแค่เลือกสายไฟที่ใช้งานได้ก็พอ แต่ความจริงแล้ว สีของสายไฟถูกกำหนดด้วยมาตรฐานสากลและกฎหมาย เพื่อให้การทำงานในระบบไฟฟ้าปลอดภัยทั้งในระยะสั้นและยาว

สีของสายไฟคือ “ภาษากลาง” ในระบบไฟฟ้า

ถ้าหากคุณเป็นช่างไฟที่ต้องเดินสายไฟในบ้าน หรือระบบโรงงานที่มีสายไฟเป็นร้อย ๆ เส้น การระบุหน้าที่ของสายไฟแต่ละเส้นโดยใช้สี คือ ภาษากลางที่เข้าใจได้ง่ายที่สุด ไม่ว่าคุณจะทำงานคนเดียว หรือส่งต่องานให้ช่างไฟคนอื่นต่อ สีของสายไฟจะช่วยให้

• ระบุได้ทันทีว่าสายไหนคือสายเฟส, นิวทรัล, หรือสายดิน
• ลดความสับสนและความผิดพลาดในการติดตั้งหรือซ่อมแซม
• ทำให้งานเดินสายไฟเป็นระบบระเบียบ ช่วยให้บำรุงรักษาง่าย
• การใช้สีที่ชัดเจนตามมาตรฐานเป็นวิธีที่ดีที่สุดในการสื่อสารบทบาทของสายไฟในระบบไฟฟ้า

ไฟฟ้าเป็นสิ่งที่มองไม่เห็น ถ้าเดินสายไฟไม่ถูกต้องหรือเชื่อมต่อผิดสาย ก็อาจเกิด ไฟฟ้าลัดวงจร หรือไฟดูด ซึ่งเป็นอันตรายต่อชีวิตและทรัพย์สินของตัวคุณเอง

ตัวอย่างความเสี่ยงที่เกิดจากการไม่ใช้สีตามมาตรฐาน

• ต่อสายเฟสผิดเป็นสายดิน: ทำให้เกิดไฟฟ้ารั่วและเสี่ยงต่อไฟดูด
• ไม่แยกสายเฟสและสายนิวทรัล: ระบบไฟฟ้าไม่สมดุล ทำให้เครื่องใช้ไฟฟ้าเสียหาย
• ติดตั้งระบบไฟฟ้าโดยไม่ใช้สายดิน (สีเขียวคาดเหลือง): เมื่อเกิดไฟฟ้ารั่ว ไฟจะกระจายเข้าตัวอุปกรณ์และผู้ใช้งาน

ดังนั้น สีของสายไฟที่ถูกต้องจึงเป็น เกราะป้องกันสำคัญ ที่ช่วยลดความเสี่ยงของอุบัติเหตุไฟฟ้า

สีสายไฟTHW ตามมาตรฐาน มอก. และสากล IEC คืออะไร?

ในประเทศไทย มาตรฐานสายไฟ THW ที่เราใช้คือ มอก. 11-2553 ซึ่งสอดคล้องกับมาตรฐานสากล IEC 60227 โดยกำหนดสีของสายไฟดังนี้

สายไฟ THW  สีน้ำตาล

ความหมาย: เป็นสายเฟสหลัก หรือ “สายไฟที่มีกระแสไฟเข้า”

การใช้งาน: เหมาะสำหรับการส่งกระแสไฟไปยังอุปกรณ์ต่าง ๆ ในระบบไฟฟ้า เช่น ปลั๊กไฟ หลอดไฟ เครื่องใช้ไฟฟ้า

สายไฟ THW  สีดำ

ความหมาย: สายเฟสรอง ในระบบไฟฟ้า 3 เฟส

การใช้งาน: แยกเฟสให้ชัดเจน ช่วยป้องกันความสับสนในงานเดินสายไฟขนาดใหญ่ ในอาคารใหญ่ ๆ โรงงาน หรือระบบไฟฟ้าที่มีโหลดเยอะ

สายไฟ THW สีเทา

ความหมาย: สายเฟสที่ 3 (สำหรับระบบ 3 เฟส)

การใช้งาน: ใช้กับงานที่ต้องการจ่ายไฟสมดุลทั้ง 3 เฟส เช่น งานติดตั้งเครื่องจักรหรือโรงงานเหมาะกับโรงงานหรือระบบไฟที่มีโหลดสูง

สายไฟ THW  สีฟ้า

ความหมาย: สายนิวทรัล หรือ “Neutral” ทำหน้าที่นำกระแสไฟกลับ

การใช้งาน: ใช้เชื่อมต่อกับระบบไฟฟ้าหลัก ทำให้วงจรสมบูรณ์ ใช้ร่วมกับสายเฟสเสมอ เช่น น้ำตาล-ฟ้า, ดำ-ฟ้า

สายไฟ THW  สีเขียวคาดเหลือง

ความหมาย: สายดิน หรือ “Ground”

การใช้งาน: ระบายกระแสไฟฟ้าที่รั่วไหลลงสู่พื้นดิน ช่วยป้องกันอันตรายจากไฟดูดและไฟฟ้าลัดวงจร ขาดไม่ได้เด็ดขาด โดยเฉพาะกับเครื่องใช้ไฟฟ้าหรือระบบที่ต้องการความปลอดภัยสูง

ทำไมสีของสายไฟTHW ถึงสำคัญ?

1. ความปลอดภัยต้องมาก่อน

การแยกสีสายไฟทำให้ช่างไฟและผู้ติดตั้งเข้าใจทันทีว่าสายไหนทำหน้าที่อะไร ช่วยป้องกันอุบัติเหตุ เช่น:

ต่อสายเฟสผิดเป็นสายดิน → ไฟรั่ว ไฟดูด

ไม่แยกสายนิวทรัล → ระบบไฟไม่สมดุล เสี่ยงไฟฟ้าลัดวงจร

2. ง่ายต่อการติดตั้งและซ่อมบำรุง

ลองคิดภาพว่าคุณต้องไล่สายไฟเป็นร้อยเส้นในโรงงาน ถ้าสายทุกเส้นเป็นสีเดียวกันคงปวดหัวแย่! การใช้สีตามมาตรฐานช่วยให้ไล่สายไฟง่ายขึ้น แก้ปัญหาได้เร็วกว่า

3. มาตรฐานสากล = ความน่าเชื่อถือ

ประเทศไทยใช้มาตรฐาน มอก. 11-2553 ซึ่งสอดคล้องกับ IEC 60227 การทำตามมาตรฐานนี้ทำให้ระบบไฟฟ้ามีคุณภาพและปลอดภัยระดับสากล

ข้อดีของการเดินสายไฟTHW ตามสีมาตรฐาน

• ปลอดภัย 100%: ลดความเสี่ยงจากไฟฟ้าลัดวงจรหรือไฟดูด
• ทำงานง่ายขึ้น: ติดตั้งและซ่อมแซมระบบไฟฟ้าได้รวดเร็วขึ้น
• รองรับงานระบบซับซ้อน: โดยเฉพาะในโรงงานอุตสาหกรรมที่ใช้ระบบไฟ 3 เฟส

เทคนิคเลือกใช้สายไฟTHW ให้เหมาะกับงาน

• งานติดตั้งในบ้าน ใช้สายสีน้ำตาล (เฟส) และสีฟ้า (นิวทรัล) ส่วนสายดินต้องใช้สีเขียวคาดเหลืองเท่านั้น
• งานระบบไฟ 3 เฟส ใช้สายเฟส 3 สี คือ น้ำตาล, ดำ, เทา พร้อมสายนิวทรัลสีฟ้า และสายดินสีเขียวคาดเหลือง
• การเช็คมาตรฐาน ก่อนซื้อ ให้ตรวจสอบว่าสายไฟมีเครื่องหมาย มอก. 11-2553 บนฉลากเสมอ

ตัวอย่างการใช้งานสายไฟตามสีที่ถูกต้อง

บ้านพักอาศัย

• เดินสายเฟสด้วยสีน้ำตาล
• เดินสายนิวทรัลด้วยสีฟ้า
• เดินสายดินด้วยสีเขียวคาดเหลือง

โรงงานหรือระบบ 3 เฟส

• เฟส 1 ใช้สีน้ำตาล
• เฟส 2 ใช้สีดำ
• เฟส 3 ใช้สีเทา
• สายนิวทรัลใช้สีฟ้า
• สายดินใช้สีเขียวคาดเหลือง

สรุป

การเลือกใช้สายไฟ THW ตามสีและมาตรฐาน มอก. ไม่ใช่แค่ทำให้ระบบไฟฟ้าทำงานได้ดีขึ้น แต่ยังช่วยเพิ่มความปลอดภัยให้กับทุกคนในบ้านหรือโรงงาน สีของสายไฟไม่ใช่แค่เรื่องเล็ก ๆ แต่เป็นเรื่องใหญ่ที่ช่วย ป้องกันอุบัติเหตุ ทำให้การติดตั้งเป็นระบบ และตรงตามมาตรฐานสากล การเข้าใจความหมายของแต่ละสีช่วยให้คุณสามารถเดินสายไฟได้อย่างถูกต้อง ไม่ว่าจะเป็นบ้านหรือโรงงาน